Perakende satış yapılan yerlerde satışa hazır bulundurulan malların tamamına stok denir. Ayrıca üretim yapılan yerlerde, ani ihtiyaç olması halinde kullanılmaya hazır olarak bekletilen ham madde, yarı mamul ya da hazır mallar da stok olarak kabul edilir. Ürünlere gelecek talebi tahmin etmek her zaman kolay olmayacağı için de stok bulundurmak önemlidir.
İçerik
Stok Yönetimi Nedir?
Stok bulundurmak, maliyetli bir iş kalemidir. Stoğunuz talep geldiğinde eksik olursa müşteri memnuniyetini olumsuz etkiler. Talep fazlası ürünler stokları işgal ediyorsa da size gereksiz maliyet çıkarır. Stok maliyetini aza indirmek ve akılcı stok yapabilmek için de stok yönetimi yapmak gerekir. Stok yönetimi yaparak lojistik, depolama ve tedarik maliyetlerini hesaba katıp işletmenizin bütçesini güvence altına alabilirsiniz.
Stok Yönetimi Nasıl Yapılır?: Stok Yönetiminde Dikkat Edilmesi Gereken Adımlar
Stok yönetimi yapabilmeniz için izlemeniz gereken adımlar bulunuyor. İşte, onlardan bazıları:
Stokları Kontrol Etmek: Elinizde bulunan stokları tespit ederek stok analizi yapın, gelecek için bulundurmanız gereken ürünleri ve miktarı değerlendirin.
Stokları Kategorize Etmek: Stoklarınızı talep miktarına göre kategorize edin.
Tedarik Zincirini Yönetmek: Tedarikçilerinizle iyi ilişkiler kurun.
Stokların Durumunu İzlemek: Elinizde tuttuğunuz ürünlerin son kullanma tarihlerini, dönüşüm hızlarını ve stok durumlarını düzenli olarak kontrol edin.
Stok Seviyesi Belirlemek: Stokların olması gerektiği kadarını tutabilmek için maksimum ve minimum stok düzeylerini belirleyin. Ne zaman sipariş vermeniz gerektiğini bu şekilde netleştirebilirsiniz.
Stok Kodu Oluşturmak: Farklı ürün tiplerini birbirinden ayırmak için stok kodu oluşturun.
Stok Maliyeti Hesaplamak: Depolama, lojistik, ürün ve operasyon maliyetlerini dikkate alarak hesaplama yapın.
FIFO ve LIFO’ya Dikkat Etmek: FIFO (ilk giren, ilk çıkar) ve LIFO (son giren, son çıkar), stokları değerlendirmenin iki yaygın yoludur. FIFO, önce eski ürünleri satarak stok israfını azaltmayı hedefler. LIFO ise bozulmaz stoğu olan işletmelerin yeni stoktaki fiyat artışlarından yararlanmalarına yardımcı olur. Raf ömrü kısa olan ürünlerin satışını yapıyorsanız FIFO yöntemini kullanmanız daha doğru olur.
Stokların Devir Hızını Hesaplamak: Bir ürünü kaç kez aldığınızı ve stoklarınızı ne hızda tükettiğinizi gözlemlemek için stok devir hızını hesaplayın. Böylece stok bulundurma konusu ile ilgili daha kolay karar alabilirsiniz.
Bu durumların haricinde stok yönetimi yaparken mevcut durum haricinde afet ve deprem gibi senaryolar için de hazırlıklı olmak gerekir. Zarar etmemek adına stok yönetimi yaparak fazla stok tutmamak da işletmenin varlığı için önemlidir.
Stok Maliyeti Nedir?
Stok konusunda farklı maliyet türleri bulunur. Stok bulundursanız da bulundurmasanız da işletmeniz bu kalem için bir bütçe ayırmak zorundadır.
Stok Bulundurma Maliyeti: Depo, lojistik, sigorta, elektrik, ısıtma gibi stok yaptığınızda mallarınızı tutabilmek için oluşan giderler stok bulundurma maliyetine girer.
Stok Bulundurmama Maliyeti: Stok bulundurma maliyeti olduğu gibi stok bulundurmamanın da maalesef bir maliyeti olur. Sipariş stoktan karşılanamazsa müşteri memnuniyeti olumsuz etkilenir ve bu da müşteri kaybına sebep olabilir.
Birim Maliyeti: Ürünün tedarikçiden alınan fiyatını ifade etmek için kullanılır.
Sipariş Maliyeti: Ürünün üretiminden işletmeye ulaşana kadar olan maliyetlerine denir.
Stok Yönetiminin Avantajları Nelerdir?
Stok yönetimi yapabilmek, işletmelerin ayakta kalması için hayli önemlidir. Çünkü işletmenizin bütçesini de müşteri memnuniyetini de doğrudan etkiler.
Stok yönetiminin avantajlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Tedarik, lojistik ve satış süreçlerini kolaylaştırır, düzenler.
- Stok bulundurma maliyeti azalacağı gibi ürün kayıpları azalır.
- Stok sorunu yaşanmayacağı için müşteri memnuniyetini de olumlu etkiler.
Stok Takibi Nasıl Yapılır?
Stok takibi yapabilmek için pek çok farklı yöntem bulunuyor. İsterseniz buna bir defter ayırabilirsiniz, isterseniz bir excel tablosu oluşturup takip edebilirsiniz ya da stok yönetim programlarından birini kullanabilirsiniz.
İşletmenizin büyüklüğüne göre seçiminizi yapabilirsiniz. Büyük bir işletmeniz varsa defter hesabıyla stok takibi yapmanız o kadar kolay olmayacaktır. Ancak işletmeniz büyük de olsa küçük de olsa kağıt kalem ya da excel gibi manuel yöntemlerde hata payının daha yüksek olduğunu söylememiz gerekir. Bu nedenle uygun bir stok yönetim sistemini tercih etmeniz daha doğru olacaktır.
Stok Takibi Yöntemleri Nelerdir?
İşletmeler için farklı stok yönetimi uygulamaları vardır:
Gözle Kontrol Yöntemi: Periyodik olarak stoklar gözden geçirilir.
Çift Kutu Yöntemi: Stok genellikle iki kutuyla yapılır. Birinci kutunun tamamen tükenmesinin ardından sipariş verilir. Sipariş gelene kadar ikinci kutu ihtiyaçları karşılar.
Sabit Sipariş Periyodu Yöntemi: Sabit olarak belirlenen zamanlarda eksik olan kısımlar periyodik olarak temin edilir.
Sabit Sipariş Miktarı: Stoklar belirlenen seviyeye düştüğünde yani minimum stok düzeyindeyken maksimum düzeye ulaşacak kadar sipariş verilir. Minimum seviye de maksimum seviye de önceden belirlenir.
ABC Yöntemi: ABC yöntemi, stok kalemlerinin toplam içindeki maddi değerleri dikkate alınarak önem sırasına göre sınıflandırılmasıdır. En pahalı ürünler en değerli stoklardır.
Stok yönetimi, işletmelerin müşteri memnuniyetinden kârlılığına kadar pek çok şeyi etkilediği için önemlidir. Siz de kolayca stok yönetimi yapabileceğiniz bir bayilik sisteminden faydalanmak isterseniz sistem üzerinden sipariş verme, sipariş takibi ve stok sayım yapabilme gibi faydaları olan Seç Market ailesine katılabilirsiniz.