Sürekli gelişen ve değişen atmosferde her işletme zaman zaman krizlerden geçebilir. Durumların öngörülemezliği nedeniyle birçok işletme olası krizlere karşı önceden bazı planlar yapar. Herhangi bir kriz anında işletmenin hayatta kalabilmesi ve krizin olumsuz etkilerini azaltabilmesi için bu planlar hayli önem taşır. Evet, kriz yönetiminden bahsediyoruz.
Sahip olduğunuz ya da çalıştığınız işletme için başarılı bir kriz yönetimi planı hazırlamak istiyorsanız gelin, ilk olarak kriz konusunu ele alıp ardından kriz yönetim süreçlerinden bahsedelim.
Kriz Nedir?
Kişiler, organizasyonlar ve sistemler kendilerini çoğu zaman potansiyel olarak olumsuzluklarla karşı karşıya bulur. Bu yüzden de günümüzde kriz kelimesi için muhtemelen en sık kullanılan kelimelerden biri diyebiliriz. Bizim ele alacağımız kriz durumunu, işletmelerin işleyişini bozan ve kontrol altına alınması gereken acil durumlar olarak özetleyebiliriz.
Etimolojik kökenine bakacak olursak da Antik Yunan’da kriz kelimesinin “yargı” veya “karar” anlamına geldiğini görüyoruz. Buraya da bakarak krizlerle başa çıkmak için belli kararlar almamız gerektiğini söyleyebiliriz. Bunun için ise kriz yönetimi yapmak gerekiyor. Öncesinde karşılaşılabilecek kriz türlerine göz atalım.
Kriz Türleri Nelerdir?
İşletmelerin karşılaşabileceği farklı kriz türleri bulunur. İşte, onlardan bazıları:
Ekonomik Kriz
Enflasyon ve piyasa durgunluğu gibi işletmenin büyük miktarda para kaybettiği krizlerdir. Müşteri kaybı yaşanırsa da aynı şekilde finansal krize girilebilir.
Doğal Afetlerden Kaynaklanan Kriz
Deprem, hortum, kasırga, tsunami, sel gibi doğal afetler sonucu operasyonların zarar görmesi şirket içinde krize sebep olabilir.
Personel Krizi
İş yerinde çalışanların aniden işten ayrılmaları ya da şirketin itibarını zedeleyecek etik olmayan davranışlarda bulunmaları personel tarafından kaynaklanan krizlerin oluşmasına neden olabilir.
Sosyal Medya Krizi
Şirketin sosyal medyadaki paylaşım ya da yorumlarından kaynaklanan tepkiler, sosyal medya krizinin oluşmasını tetikleyebilir.
Teknolojik Krizler
Şirket için önemli olan kaynaklara siber saldırı düzenlenmesi sebebiyle şirketlerde teknolojik krizler meydana gelebilir.
Kriz Yönetimi Nedir?
Kriz yönetimi, şirketinizin varlığını etkileyen yıkıcı veya beklenmedik acil durumlara hazırlanma ve bunları hızlı bir şekilde yönetme sürecidir. Krizin oluşmasını etkili bir şekilde engellemek, kriz durumunun olumsuz etkisini en aza indirmek, hızlıca toparlanma sürecine geçebilmek için bazı stratejiler oluşturulması gerekir.
İşletmeler için kriz yaratan etkenleri, çevresel ve kurumsal olmak üzere ikiye ayırabiliriz. Çevresel etkenler; hem küresel hem yerel çapta sosyal ve ekonomik gidişat, teknolojik ilerlemeler, doğal afetler gibi işletmenin dışında kalan konulardır. Kurumsal etkenler ise kurum yapısı, kurum kültürü, yönetim, çalışanlar gibi konuları ifade eder.
Kriz Yönetimi Aşamaları
Kriz yönetimi yapabilmek için aşamaları da bilmek ve buna göre saptamalar yapmak önemlidir. Kriz yönetimi aşamalarını en temelde 5 maddede inceleyebiliriz:
- Krizle ilgili sinyallerin saptanması
- Krize hazırlık ve krizin önlenmeye çalışılması
- Krizin yarattığı zararın en aza indirilmeye çalışılması
- Toparlanma ve iyileşme (normal duruma dönüş)
- Ders çıkarma ve değerlendirme
Kriz yönetim aşamalarına değindik. Peki, kriz yönetim süreci nasıl oluşturulur?
Kriz Yönetim Süreci Nasıl Oluşturulur?
İşletmelerde kriz yönetim planı canlı ve güncellenebilir olmalıdır. İş dünyasında krizler kaçınılmazdır, ancak bu krizlere etkili bir şekilde karşı koymak ve işletmenin sürdürülebilirliğini sağlamak mümkündür. Krizlerle başa çıkmak için tüm çalışanların aynı fikirde olması ve aynı hedefe doğru çalışması gerekir. Çalışanlar beklentileri bilmeli ve bu beklentileri karşılayabileceklerinden emin olmalıdır.
İşletmeler, kriz yönetimi aşamalarını takip ederek kriz yönetimini başarılı bir şekilde uygulayabilirler:
Risklerin Tanımlanması
Kriz yönetiminin ilk aşamasında potansiyel risklerin tanımlanması ve bu krizlerin olasılığının en aza indirilmesi için önlemlerin alınması gerekir. Bu süreçte işletmenizin risklerini ve zayıf noktalarını değerlendirebilirsiniz. Bunlar doğal afetlerden tedarik zinciri zorluklarına, savaşlardan siyasi kararlara kadar her şey olabilir.
Kriz Yönetim Ekibi Oluşturulması
Risklerinizi tanımladıktan sonra kriz yönetimi ekibi oluşturmanız gerekir. Kriz yönetimi stratejisinin oluşturulması ve uygulanmasından sorumlu olacak bu ekip, şirketle ilgili farklı uzmanlık alanlarına sahip olmalıdır.
Yönergeler Oluşturulması
Burada acil durum halinde karşılaşabileceğiniz potansiyel kriz türlerine uygun olarak neler yapabileceğinizin ana hatlarını çizmelisiniz. Planınızda kriz iletişimine yer vererek kriz anlarındaki söylemlerine karar vermelisiniz. Bu aşamada gerçekçi planlar yapabilmek hayli önemli.
Planların Yazıya Dökülmesi
Kararlarınızı, stratejinizi, kriz türüne göre alacağınız aksiyonu net bir şekilde belirledikten sonra mutlaka bir belge oluşturmalısınız. Konuşulanlar unutulabilir, yazılı olmayan konuşmalar sonradan şüpheye düşürebilir; ancak bir toplantıda belirlenip yazılmış bir dokümanda şüpheye yer yoktur, netlik vardır.
Stratejinin Düzenli Olarak Test Edilmesi
Herhangi bir krizle karşılaşmadan önce hazırladığınız planı test etmeniz gerekir. Bu testin bir amacı da kriz anlarında nasıl davranılacağı konusunda herkesin net olmasını sağlamaktır. Daha önce kağıt üzerinde karar verdiğiniz planı test etmek, durumun ne kadar uygulanabilir olduğunu gösterecektir. Bu şekilde atladığınız başka problemleri de ele alabilir ve planınızda güncellemeler yapabilirsiniz.
Sürecin haricinde kriz yönetimi yapabilmek için buna uygun bir ortam oluşturmanız gerekir. Gerçekçi ve öngörülebilir hareket edebilmek de kriz yönetiminin olmazsa olmazları arasında yer alır.
Eğer siz de planlarınızı rahatça uygulayabileceğiniz bir alan arıyorsanız rekabetçi perakendecilik sektöründe ayakta kalmaya çalışan küçük esnaf, bakkal ve marketleri özgün bayilik modeliyle sürdürülebilir kılmak için çalışan Seç Market ailesine katılabilirsiniz.
Seç Market; finans, tedarik zinciri, teknolojik altyapı gibi desteklerin yanında kurulum konusunda da profesyonel destek sağlayarak iş ortaklarına rekabette öne geçme imkanı tanıyor.
Siz de bu avantajlardan faydalanarak sürdürülebilir kazanç ve gelişim imkanı yakalamak isterseniz Seç Market Bayilik sayfasını ziyaret edebilirsiniz.